ΛΑΠΙ (ΡΙΖΟΧΩΡΙ) ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΑΧΗ ΤΩΝ 7 ΛΑΠΑΙΩΝ, Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, comianos.wordpress.com

ΛΑΠΙ ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΥΦΥΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΧΗ ΤΩΝ 7 ΛΑΠΑΙΩΝ

ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΛΑΣΜΑ ΣΤΟ ΠΑΝΩ ΛΑΠΙ ΤΟΥ ΡΙΖΟΧΩΡΙΟΥ.

Η ιστορία του χωριού Λάπι ξεκινάει από πάρα πολύ παλιά, από τους πρώτους κατοίκους τους Λιάπηδες οι οποίοι είχαν έρθει από τα νότια της Αλβανίας. Η παράδοση λέει πως οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού με αρχηγό τον Λαπη, εγκαταστάθηκαν στην θέση «Κουρώρα» η «Κρώρα», το σημερινό παλιό χωριό Άνω Λάπι, λίγο πιο κάτω από το πηγάδι του Ρούσση κοντά στη σημερινή Γρηγόραινα. Αργότερα οι ανάγκες του χωριού επέλεξαν σαν καταλληλότερη θέση τα χαμηλότερα μέρη στα ριζά του βουνού, για τον λόγο αυτό του έδωσαν και το όνομα Ριζοχώρι. Το παλιό χωριό βρίσκεται στην πλαγιά του βουνού και είναι ερειπωμένο, μόνο η εκκλησιά  του αντέχει από τον χρόνο και βιγλίζει σε μια θέα μοναδική και πανοραμική, ένα μπαλκόνι με μια θέα χάρμα οφθαλμών, οι παλιοί ήξεραν να διαλέγουν τις θέσεις και να κτίζουν τα χωριά τους. Προσηλιακά, ζεστά και καθόλου υγρασία. Η θέση «Λάπι» ευρίσκεται βόρεια από το Κοπανάκι, ψηλά στο βουνό, ψηλότερα από το χωριό Ριζοχώρι. Εκεί έγινε η μεγάλη μάχη και η γνωστή θυσία των 7 Λαπαίων που αντιμετώπισαν με ηρωϊσμό τους τουρκαραπάδες του Ιμπραήμ, στις 22 Απριλίου 1827. Για αυτή τη μάχη αναφέρεται ο Αντώνιος Φραντζής, αναφέροντας ότι τα στρατεύματα του Ιμπραήμ ήρθαν από το φρούριο της πεδιάδας των Λάκκων, και επετέθησαν στο χωριό Λάπι τμήμα του Σουλιμά της επαρχίας Τριφυλίας, μέσα στην νύκτα. Σύμφωνα με την παράδοση, και συγκεκριμένα από χειρόγραφα του Μήτρου Αντώνη Παπαδόπουλου που του τις είχε εξιστορήσει στον πατέρα του Αντώνη, ο νουνός του Αντώνης Τσαφούλης που είχε πάρει μέρος στις συμπλοκές με τους τουρκαραπάδες του Ιμπραήμ εκείνη την νύκτα της επίθεσης… τα γεγονότα έγιναν ως εξής:

ΚΤΗΣΙΜΟ ΤΑΜΠΟΥΡΙΩΝ-ΑΠΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΙΚΗ-ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ 1821

ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΜΙΑ ΜΑΧΗ, ΑΛΛΑ ΔΥΟ. Το χάραμα τα νέα παιδιά άρχισαν να κτυπούν τις καμπάνες, Οι κάτοικοι άρχισαν να μαζεύουν τα απαραίτητα υπάρχοντά τους και τα ζωντανά τους για να φύγουν από το χωριό. Ο φόβος είχε σκιάσει τις καρδιές τους… Τότε εμφανίστηκε ο Γιάννης Πρίφτης, και έβαλε μια βροντερή  φωνή που τράνταξε όλο το χωριό, αλλά και συγχρόνως μίλησε στις καρδιές των δικών του, των γειτόνων του και των γνωστών του: «ΠΟΥ ΠΑΤΕ ΡΕ ΚΕΡΑΤΑΔΕΣ; ΚΑΙ ΑΦΗΝΕΤΕ ΤΟΥΣ ΣΤΡΑΒΑΡΑΠΑΔΕΣ ΝΑ ΠΡΟΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΓΥΝΑΙΚΟΠΑΙΔΑ; ΝΑ ΤΑ ΣΚΛΑΒΩΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΛΗΣΟΥΝ ΣΤΟ «ΜΙΣΙΡΙ»; ΝΤΡΟΠΗ ΣΑΣ ΡΕ!, δεν βλέπετε ότι στο χωριό είναι ακόμα γυναίκες και παιδιά; Τι άνδρες είσαστε εσείς; Και φεύγετε σαν γυναικούλες!»; «Και τι να κάνουμε ρε Γιάννη;» τον ρώτησαν. Τους απαντάει και αυτός: «Γυρίστε ωρέ, Πίσω! Να τους πολεμήσουμε σαν παληκάρια!». Ακούγωντάς τον γύρισαν οι περισσότεροι. Μετρήθηκαν και ήταν 42 άνδρες. Μπήκαν μέσα στο γκρεμισμένο ερημοκκλήσι του Άϊ – Θανάση, ευλαβικά προσευχήθηκαν, και άρχισαν να σκάβουν στους τοίχους πολεμίστρες… Ένας τότε είπε: «Άδικα θα μας χαλάσουνε ρε Γιάννη – Πρίφτη και τίποτα δεν θα κάνουμε»… «Όχι τους απάντησε, αν τους αντισταθούμε θα τους καθυστερήσουμε και γλυτώνουν τα γυναικόπαιδά μας.» Ανάμεσά τους ήταν και 5 νέα παιδιά από 20 έως 25 χρόνων, ήταν ο Μίντζας, Μπούρος, Στέργιος, Τζανέτος και Πανοστάθης. Αποφάσισαν να τους διώξουν για να σωθούν, μαζί με τους νέους έφυγαν και 2 γέροντες ο Δήκος και ο Ματζώρης. Οι τουρκαραπάδες είχαν ήδη φτάσει στην θέση «Λουτρό». Και ετοίμαζαν την επίθεσή τους. Στην πρώτη επίθεσή τους οι απώλειες τους ήταν βαριές και οι αραπάδες ξαφνιάστηκαν. Κάθε βόλι των αμυνομένων εύρισκε τον στόχο του, κρατούσαν γερά τα ταμπούρια τους στα χαλάσματα του Άη – Θανάση. Ο Ιμπραήμ παρακολουθούσε με τα κιάλια του από το ύψωμα του Άη – Γιάννη, είχε σκυλιάσει με τις βαριές απώλιες του στρατού του. Κανένας δεν ξέρει πόσες ώρες πέρασαν όταν ξεκίνησε μια δεύτερη μάχη στα βράχια της «Κρώρας». Εκεί ήταν 7 Λαπαίοι που πολεμούσαν γενναία. Έδωσε εντολή να στείλουν στρατό και σε αυτό το σημείο. Οι Αραπάδες πέρασαν δυτικά από το βουνό Παλιόκαστρα, και προχώρησαν προς την θέση «Χούνη», εκεί που αρχίζει το βουνό της «Κρώρας». Μόλις οι 7 Λαπαίοι τους πήραν χαμπαρι, ανέβηκαν ψηλότερα στη θέση του

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΙΜΩΝ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΩΝ 7 ΛΑΠΑΙΩΝ

σταυρού που σχηματίζεται από την ράχη του βουνού και του «Γιδόστρατου». Εκεί βρίσκονται δύο μεγάλοι βράχοι όπου και κτίσανε τα ταμπούρια τους. Ο χώρος είναι στενός και δεν μπορούσαν να κάνουν γιουρούσι πολλοί αραπάδες. Ο Ιμπραήμ έδωσε εντολή να γυρίσει ένα κομμάτι του σώματος που πήγαινε νε προορισμό το «Φανάρι» την (Ολυμπία). Αυτό το κομμάτι του στρατού ήρθε από την κορυφή της «Κρώρας» και επιτέθηκε από τις πλάτες τους 7 Λαπαίους. Οι 7 Ντρέδες όταν είδαν ότι ήταν κυκλωμένοι τράβηξαν τα γιαταγάνια τους και μάταια προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τους αμέτρητους αραπάδες. Σε λίγο δεν έμεινε κανένας ζωντανός εκτός από τον Μίντζα. Αφού έσπασε το γιαταγάνι του  στα σώματα των επιτιθεμένων του έμεινε μονάχα η λαβή.Τραυματισμένος όπως ήταν τον έπιασαν και προσπάθησαν να τον δέσουν. Άρχισε μεγάλη πάλη. Τότε έτρεξε και τρίτος αράπης να τους βοηθήσει, Ο Μίντζας τους έσπρωξε όλους κάτω από τον βράχο, έπεσε όμως μαζί με αυτούς και αυτός, δεν σκοτώθηκε απλά τραυματίστηκε και έσπασε το πόδι του. Τον έπιασαν, του έβγαλαν τα μάτια, του έκοψαν τα αυτιά και τον βασάνισαν μέχρι που παρέδωσε το πνεύμα του. Τον Γέρο – Δήκο τον βρήκε ένα βόλι στο κούτελο, έκοψε φύλλα από μια ασφάκα και του  έδεσαν την πληγή με το μαντήλι του. Συνέχισε να πολεμάει μέχρι που αργότερα ένα άλλο βόλι τον βρήκε στο ίδιο μέρος και του έδωσε την χαριστική βολή. Την άλλη μέρα έθαψαν τους 6 Λαπαίους στο νεκροταφείο του Άη – Θανάση στη θέση «Κορμπάρδι».

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΜΕΧΡΙΣ ΕΣΧΑΤΩΝ ΜΕ ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΓΙΑΤΑΓΑΝΙ-ΑΠΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΙΚΗ-ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ 1821

Τον Γέρο – Δήκο τον έθαψαν επιτόπου κοντά στους δύο βράχους για φύλακα της Ιστορικής τοποθεσίας. Σε αυτή την κορυφή, σε αυτό το δοξασμένο σημείο εκεί που είναι το μνήμα του Γέρο-Δήκου υψώνεται ένας μεγάλος σταυρός σε ένδειξη μνήμης και τιμής. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκαν 120 αραπάδες και στη μάχη του Άη – Θανάση στο «Κορμπάρδι» επίσης 120 αραπάδες. Η μάχη στον Άη-Θανάση τελείωσε ως εξής: Επτά επιθέσεις έκανε ο εχθρός και άφηναν κάθε φορά δεκάδες νεκρούς και λαβωμένους. Όσοι ήταν στα εξωτερικά ταμπούρια όταν κατάλαβαν ότι κινδύνευαν να κυκλωθούν, έκαναν έξοδο και έφυγαν προς το βουνό. Αυτοί που ήσαν μέσα στο ερημοκκλήσι απεφάσισαν να κάνουν μία ηρωϊκή έξοδο. Μα σαν βγήκαν με τα γιαταγάνια τους στα χέρια κατάμαυροι, μπαρουτοκαπνισμένοι και αποφασισμένοι να σκοτώσουν όσους βρεθούν μπροστά τους…. Άκουσαν τον επικεφαλής των Αραπάδων να φωνάζει: «ΚΑΝΤΕ ΤΟΠΟ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ!.. ΑΦΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ!… Σκέφτηκε πως θα ήταν περιτό να έχει περισσότεραθύματα από αυτούς τους μανιασμένους και αποφασιστικούς αγωνιστές. ΑΠΟ ΤΟΥΣ 35 ΑΥΤΟΥΣ, ΔΕΝ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ! (Τα χειρόγραφα διεσώθησαν από τον Παπά – Μανώλη Καράμπελα). Η μάχη στην θέση «Κρώρα» κράτησε 7 ώρες. Εκεί  έχασαν την ζωή τους ηρωϊκά μαχόμενοι οι 7 Λαπαίοι, Τα ονοματά τους θα μένουν στις μνήμες των κατοίκων. ΜΙΤΖΑΣ, ΤΖΑΝΕΤΟΣ, ΣΤΕΡΓΙΟΣ, ΜΠΟΥΡΑΣ, ΠΑΝΟ-ΣΤΑΘΗΣ η ΠΑΝΟΥΣΗΣ και οι ΔΗΚΟΣ και ΜΑΤΖΩΡΗΣ. Όλοι ήταν παιδιά 18 έως 20 ετών εκτός του Ματζώρη και Δήκου που ήταν 80 ετών. Η μάχη πρόσφερε χρόνο στα γυναικόπαιδα να απομακρυνθούν και να σωθούν. Από τους νεκρούς οΜπούρας ήταν Αγριλαίος, ο Πάνο-Στάθης, ο Μίτζας και ο Δήκος δεν άφησαν απογόνους. Ο Τζανέτος και ο Δήκος έχουν αφήσει απογόνους. Ακόμα και σήμερα η περιοχή λέγεται «μνήμα του Δήκου». Πλησίον εκεί βρήκαν μια σπάθα σπασμένη στα δύο. Και εμένα μου χάρισαν μια μικρή μαχαίρα, που βρήκαν εκεί κοντά και την έχω φυλαγμένη σαν κορη οφθαλμού στο παραδοσιακό μου μουσείο σκουριασμένη.
Πολλά από τα ανωτέρω αναφερόμενα ιστορικά γεγονότα και περιστατικά, που συνέβησαν στον χώρο του πάνω Λάπη καθώς και ημερομηνίες είναι παρμένα από το βιβλίο του τ.ΝΟΜΑΡΧΟΥ Κοσμά  Εμμ. Αντωνόπουλου, Δικηγόρου και κοινωνιολόγου. Με τον τίτλο ” Η ΤΡΙΦΥΛΙΑ “. Και από διηγήσεις παλαιών κατοίκων του ριζοχωρίου.

Εργασία :  ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, comianos.wordpress.com